Truy nguyên nhân những em bé chết sau tiêm văcxin Quinvaxem

16 em bé có phản ứng nặng sau khi tiêm vacxin Quinvaxem, 8 cháu tử vong kể từ đầu năm đến nay trong đó Hội đồng chuyên môn đánh giá chỉ một trường hợp do sốc phản vệ. 

Theo kết quả đánh giá của Hội đồng chuyên môn, trường hợp tử vong do sốc phản vệ sau tiêm văcxin là cháu bé ở Nghệ An; 7 trường hợp tử vong còn lại là trùng hợp ngẫu nhiên với bệnh lý trẻ mắc. Mỗi năm có khoảng 5,5 triệu liều văcxin 5 trong 1 Quinvaxem thuộc chương trình tiêm chủng mở rộng được tiêm cho trẻ em Việt Nam.

Sau 2 ca tử vong liên tiếp sau tiêm văcxin Quinvaxem gần đây, nhiều người lo ngại về tính an toàn của văxin này. Liên quan đến trường hợp trẻ tử vong sau tiêm ở Hải Dương, tiến sĩ Phu cho biết Bộ Y tế sẽ xác định nguyên nhân tử vong, hiện nghi ngờ là do nhiễm trùng. Bộ Y tế cũng đánh giá lại các trường hợp phản ứng phụ sau tiêm khác để tìm nguyên nhân.

Theo tiến sĩ Trần Đắc Phu, Cục trưởng Y tế dự phòng (Bộ Y tế), các trường hợp tử vong sau tiêm chủng ở trẻ em có rất nhiều nguyên nhân. Thứ nhất là tử vong do trùng lặp ngẫu nhiên với bệnh lý của trẻ. Không liên quan đến tiêm văcxin, mỗi ngày tại Việt Nam có 70 trẻ dưới một tuổi tử vong không rõ nguyên nhân. Tỷ lệ phản ứng sau tiêm Quinvaxem ở Việt Nam là 4,5 ca trong một triệu liều sử dụng, trong khi khuyến cáo của nhà sản xuất và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) là 20 ca phản ứng trong một triệu liều sử dụng. Nguyên nhân thứ hai gây tai biến có thể do văxin; thứ ba vì thực hành tiêm chủng và thứ tư bởi chính cơ địa của trẻ. Cùng lô văcxin, cùng loại văcxin, tiêm cho 10 cháu không gặp vấn đề nào, chỉ một cháu có tai biến.

Quan điểm của các chuyên gia y tế là “không thể cứ có tai biến nặng là thay văcxin. Loại văcxin nào cũng có tỷ lệ phản ứng nhất định và không ai dám khẳng định là thay văcxin thì sẽ không có tử vong”. Theo ông, văcxin Quinvaxem với thành phần toàn tế bào nên các phản ứng như sốt, sưng, đau, thậm chí tím tái nhiều hơn văcxin vô bào. Tuy nhiên WHO khẳng định tỷ lệ phản ứng nặng và gây tử vong của 2 loại văcxin này là tương đương. Cơ quan này cũng đánh giá văcxin toàn tế bào đáp ứng miễn dịch tốt hơn loại vô bào.

“Kể cả có nguyên nhân tử vong do văcxin thì nếu tỷ lệ thấp hơn khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới vẫn chấp nhận dùng văcxin để bảo vệ cả cộng đồng", tiến sĩ Phu nhấn mạnh. Trận dịch sởi năm 2014 là một bài học cho cả cộng đồng về tình trạng nếu không tiêm văcxin dịch bệnh bùng phát sẽ có nhiều trẻ tử vong hơn. 

Nhiều dịch bệnh truyền nhiễm tại Việt Nam đã giảm hẳn số ca mắc nhờ làm tốt công tác tiêm chủng. Ảnh: N.Phương.

Để đảm bảo an toàn cho trẻ, Bộ Y tế yêu cầu các đơn vị tiêm chủng theo dõi chặt chẽ hơn nữa, tăng cường hoạt động khám, sàng lọc, cấp cứu sau tiêm. Những trường hợp phản ứng nặng sẽ cứu được nếu nhân viên y tế làm tốt công tác cấp cứu. 

Năm 2013, văcxin Quinvaxem cũng bị tạm dừng sử dụng một lần để đánh giá lại do có nhiều ca phản ứng nặng sau tiêm. Khi đó có 43 trường hợp phản ứng nặng sau tiêm. Kết quả đánh giá độc lập của Tổ chức Y tế Thế giới cho thấy, trong số này có 27 ca tử vong không liên quan đến tiêm chủng, 9 trường hợp có thể coi là có liên quan đến tiêm văcxin nhưng đều hồi phục. Các ca còn lại không liên quan đến tiêm chủng và chất lượng văcxin.

Khi đó cả chuyên gia Việt Nam, thế giới, phòng xét nghiệm độc lập trên thế giới không tìm thấy những bất thường của văcxin Quinvaxem. Đến tháng 11 năm này, văcxin này được tiếp tục tiêm cho trẻ. Quivaxem do Hàn Quốc sản xuất và được đưa vào Chương trình tiêm chủng mở rộng ở Việt Nam từ tháng 6/2010 theo diện viện trợ.

Văcxin Quinvaxem ngừa cùng lúc 5 loại bệnh gồm bạch hầu, ho gà, uốn ván, Hib và viêm gan siêu vi, được Tổ chức Y tế Thế giới tiền kiểm định về chất lượng. Khi nhập về Việt Nam, văcxin này được Viện Kiểm định quốc gia văcxin và sinh phẩm y tế tái kiểm định. Văcxin đã được sử dụng ở hơn 90 nước.

Theo vnexpress